Wat is Selamectine?
Selamectine is een antiparasitair middel dat wordt gebruikt bij honden en katten om vlooien, oormijt, schurftmijt en bepaalde soorten wormen te bestrijden. Het behoort tot de avermectinen, een groep van geneesmiddelen die parasieten doden door hun zenuwstelsel aan te tasten. Selamectine werkt zowel tegen uitwendige parasieten (zoals vlooien en mijten) als tegen sommige inwendige parasieten, zoals spoelwormen en hartwormlarven.
Hoe werkt Selamectine?
Wanneer selamectine op de huid van het dier wordt aangebracht, wordt het via de huid opgenomen in de bloedbaan. Vervolgens verspreidt het zich door het lichaam en hoopt het zich op in de talgklieren. Van daaruit wordt het geleidelijk afgegeven, waardoor het gedurende meerdere weken werkzaam blijft. Parasieten die in contact komen met het behandelde dier worden verlamd en sterven.
Is Selamectine veilig?
Ja, selamectine wordt over het algemeen als veilig beschouwd wanneer het correct wordt gebruikt volgens de instructies van de fabrikant of dierenarts. Enkele belangrijke veiligheidspunten:
- Geschikt voor jonge dieren: In tegenstelling tot sommige andere antiparasitaire middelen is selamectine veilig voor puppies en kittens vanaf zes weken oud.
- Laag risico op bijwerkingen: De meeste dieren verdragen selamectine goed. In zeldzame gevallen kunnen milde bijwerkingen optreden, zoals huidirritatie, braken of tijdelijke lethargie.
- Geschikt voor drachtige en zogende dieren: Het middel kan veilig worden gebruikt bij drachtige en zogende honden en katten.
- Geen bekende resistentieproblemen: Selamectine blijft effectief tegen vlooien en mijten zonder wijdverspreide resistentieproblemen.
Let op:
- Niet voor gebruik bij andere diersoorten: Sommige dieren, zoals konijnen en schildpadden, kunnen gevoelig zijn voor avermectinen. Gebruik selamectine dus alleen bij honden en katten.
- Overdosering vermijden: Te veel selamectine kan leiden tot neurologische problemen, vooral bij gevoelige hondenrassen zoals Collies en Shelties.
In welke producten zit Selamectine?
Evicto – selamectine spot-on oplossing (Virbac Nederland)
Evicto is een spot-on diergeneesmiddel voor honden en katten, met als werkzame stof selamectine.
De indicaties bevatten onder andere de behandeling en preventie van vlooienbesmetting (“gedurende 1 maand volgend op een éénmalige behandeling”) door onder meer vlooieneitjes en larven aan te pakken. (European Commission) Verder wordt Evicto ingezet voor de preventie van hartworm (ziekte door Dirofilariasis) indien maandelijks toegediend, en voor de behandeling van oormijt, luizen, sarcoptesschurft en volwassen spoel- of haakwormen afhankelijk van diersoort. (European Commission)
Wat betreft de afleverstatus: Evicto is in Nederland geregistreerd met de status “UDA – Uitsluitend verkrijgbaar bij een dierenarts of op diergeneeskundig voorschrift (recept) van een dierenarts bij een apotheek”. Dit betekent dat dit diergeneesmiddel uitsluitend via de dierenarts of op diens voorschrift verkrijgbaar is.
De dosering is gebaseerd op een minimale hoeveelheid van 6 mg selamectine per kg lichaamsgewicht, en het product wordt éénmaal toegediend als spot-on (“aanbrengen op de huid aan de basis van de nek, vóór de schouderbladen”).
Belangrijke aandachtspunten: niet gebruiken bij dieren jonger dan 6 weken.
Kort samengevat: Evicto is een professioneel antiparasitair middel van Virbac voor kat en hond, waarvoor in Nederland een recept van de dierenarts vereist is.
Vectra Felis – alternatief spot-on product van Virbac
Naast Evicto biedt Virbac ook onder andere het product Vectra Felis aan. Dit middel is speciaal voor katten en werkt via spot-on applicatie.
Vectra Felis bevat andere werkzame stoffen en is gericht op vlooienbesmetting bij katten: één pipet voorkomt vlooienbesmetting gedurende ongeveer één maand, en remt de ontwikkeling van vlooien in de omgeving (eitjes, larven, poppen) gedurende tot ongeveer drie maanden.
Terwijl Evicto selamectine bevat en op recept verkrijgbaar is, is Vectra Felis een andere formulering (met bijvoorbeeld dinotefuran/pyriproxyfen) voor de kat, maar niet hetzelfde werkzame bestanddeel of dezelfde receptplicht status. Lees hier meer over onze ervaring met Vectra Felis kat.
Zijn producten met Selamectine vrij verkrijgbaar?
In veel landen, waaronder Nederland en België, zijn producten met selamectine niet vrij verkrijgbaar. Dit betekent dat een dierenarts een recept moet voorschrijven voordat je het middel kunt kopen.
De reden hiervoor is dat selamectine een geneesmiddel op recept is, omdat het een krachtig antiparasitair middel is dat correct gedoseerd moet worden om effectief en veilig te zijn. Daarnaast wil men resistentieproblemen voorkomen en zorgen dat dieren de juiste behandeling krijgen voor hun specifieke situatie.
Waarom is Selamectine alleen op recept verkrijgbaar?
- Veiligheid: Een dierenarts beoordeelt of het product geschikt is voor het dier en voorkomt mogelijke bijwerkingen.
- Effectieve bestrijding: Een juiste diagnose zorgt ervoor dat selamectine wordt ingezet tegen de juiste parasieten.
- Resistentiebeheer: Onjuist of overmatig gebruik kan leiden tot verminderde effectiviteit bij parasieten in de toekomst.
Hoe kun je een product met Selamectine krijgen?
Om een product met selamectine, zoals Stronghold®, te verkrijgen, moet je:
- Een afspraak maken met een dierenarts.
- Je huisdier laten onderzoeken en een recept krijgen indien nodig.
- Het product kopen bij een dierenartspraktijk of een apotheek met een geldig voorschrift.
Wil je een behandeling tegen vlooien en mijten zonder recept, dan zijn er vrij verkrijgbare alternatieven, zoals producten op basis van fipronil of imidacloprid.
Wat is belangrijk in een alternatief middel?
Een “goed” vlooienmiddel moet idealiter:
- Gemakkelijk in gebruik (spot-on, pil, halsband, spray)
- Volwassen vlooien doden (zo snel mogelijk)
- Eitjes / larven / de cyclus doorbreken (zodat je herbesmetting voorkomt)
- Lang genoeg werkzaam zijn (zodat je niet wekelijks hoeft te behandelen)
- Veilig zijn voor je dier (en huishouden / milieu)
Mogelijke alternatieven die je wel kunt krijgen
Hier zijn een paar middelen / types die in Nederland wel beschikbaar zijn, met hun voor- en nadelen:
| Type / middel | Werkzame stof / combinatie | Pluspunten | Nadelen / aandachtspunten |
|---|---|---|---|
| Spot-on pipetten (maandelijks) | Imidacloprid, fipronil (of combinatieproducten) | Vooral gangbaar, relatief makkelijk aan te brengen | Mogelijk minder omgevingswerking, sommige stoffen niet effectief tegen alle stadia |
| Langwerkende middelen / tabletten | Bijv. middelen met fluralaner (isoxazolines) | Lange werking — minder vaak toedienen | Vaak op recept / via dierenarts; er zijn veiligheidsaspecten bij bepaalde rassen |
| Halsbanden (anti-vlooien/teken) | Imidacloprid + flumethrin (zoals Seresto) | Langdurige bescherming (meerdere maanden) | Langdurige blootstelling; risico’s voor milieu, en bij gebruik rond katten voorzichtig met permethrine etc. |
| Sprays, shampoos, poeders | Diverse insecticiden / larviciden | Goed als aanvullende behandeling of bij uitbraken | Meestal kortdurige werking, moet frequent opnieuw worden toegepast |
Voorbeelden van middelen in NL
- Vectra Felis, een alternatief spot-on product van Virbac, die ook het selamectine product Evicto op de markt heeft.
- Seresto-halsband — combinatie imidacloprid + flumethrin, beschermd vaak tot 7-8 maanden tegen vlooien + teken. (Dit is in NL bekend als een veelgebruikte halsband)
- Advantage (immedicloprid spot-on) — aanwezig in Nederlandse middelenlijst in overzicht van middelen die gebruikt worden in NL.
- Frontline (fipronil) — één van de klassieke middelen in de markt.
- Middelen met fluralaner (isoxazolines) — deze middelen kunnen langdurige werking geven (vaak tabletten), maar zijn vaak receptplichtig of via dierenarts verkrijgbaar. In het overzicht van middelen gebruikt in NL staat “Bravecto, fluralaner” voor honden met 12 weken werking.
Let op: sommige van deze middelen zijn receptplichtig of via de dierenarts noodzakelijk, afhankelijk van de dosering of toepassing.
Vergelijking Evicto en Vectra Felis
Hier is een duidelijke vergelijkingstabel tussen Evicto en Vectra Felis, beide van Virbac Nederland:
| Kenmerk | Evicto | Vectra Felis |
|---|---|---|
| Diersoort | Honden en katten | Katten |
| Vorm | Spot-on pipet | Spot-on pipet |
| Werkzame stof(fen) | Selamectine | Dinotefuran en pyriproxyfen |
| Belangrijkste werking | Doodt vlooien, mijten, luizen, spoel- en haakwormen; voorkomt hartworm | Doodt vlooien en voorkomt nieuwe besmetting door verstoring van de levenscyclus (eitjes, larven, poppen) |
| Werkingsduur | 1 maand | 1 maand (tegen volwassen vlooien) tot 3 maanden (tegen ontwikkeling in omgeving) |
| Afleverstatus (NL) | UDA – uitsluitend verkrijgbaar bij dierenarts of op recept | Vrij verkrijgbaar (zonder recept, via dierenarts of dierenspeciaalzaak) |
| Leeftijdsgrens | Vanaf 6 weken | Vanaf 7 weken |
| Toepassing | Eén pipet op de huid aanbrengen tussen de schouderbladen (kat) of op de nekbasis (hond) | Eén pipet aanbrengen op de huid van de kat, bij voorkeur tussen de schouderbladen |
| Fabrikant | Virbac Nederland | Virbac Nederland |
| Registratiebron | Diergeneesmiddeleninformatiebank (RVG 123518) | Diergeneesmiddeleninformatiebank (REG NL 122177) |
| Indicaties (samenvatting) | Vlooien, oormijt, schurftmijt, luizen, spoelwormen, haakwormen, preventie van hartworm | Alleen vlooienbesmetting en -preventie bij katten |
| Beschikbaarheidsstatus | Alleen via dierenarts of apotheek op recept | Vrij verkrijgbaar in Nederland |